غلامعلی محمدی؛ رئیس سازمان زندانها در گردهمایی مدیران استانی و ستاد بنیاد تعاون زندانیان با تأکید بر اینکه در دوره مدیریتی قبلی در حوزه توسعه اشتغال و افزایش دستمزد زندانیان گامهای بلندی برداشته شد، مهمترین ویژگی دوره قبل که تا همین اواخر ادامه داشت را تعامل حداکثری بین بنیاد تعاون زندانیان و سازمان زندانها دانست. محمدی گفت: بنیاد تعاون زندانیان بهعنوان یک مؤسسه اقتصادی، بازوی توانمند سازمان زندانها برای تحقق برنامهها و اهداف و مأموریتهای سازمان است.
اشتغال زندانی در راستای اصلاح و بازاجتماعی کردن اوست
وی ادامه داد: یک وظیفه سازمان زندانها این است که مجری آرای صادره از سوی مراجع قضایی برای اجرای حکم حبس است. در وظیفه دوم، برای نگهداری بزهکاران لازم است اقدامات امنیتی و انتظامی انجام دهد و وظیفه بعدی سازمان که مهمترین وظیفه محسوب میشود، اصلاح و تربیت زندانیان است.
زندانها انبارداری نمیکنند، برای اصلاح و تربیت انسانهای بهخطا رفته اثر میگذارند. رکن اساسی این وظیفه اصلاحی و تربیتی، حرفهآموزی و اشتغال است. رئیس سازمان زندانها گفت: قبلاً بارها مشاهده شده که برخی وارد زندان شدند اما بهواسطه حرفهای که آموختند و گواهینامه گرفتند و مشغول کار شدند و به زندگی سعادتمندی رسیدند. این مصداق بارز بازاجتماعی شدن زندانیان است. وظیفه مهم سازمان زندانها از طریق بازوی پرتوان آن یعنی بنیاد تعاون زندانیان انجام میشود.
بنیاد تعاون برای اشتغال زندانی تأسیس شده است
وی با تأکید بر اینکه مدیران بنیاد تعاون زندانیان باید عامل سیاستهای راهبردی تعیین شده از سوی هیئت مدیره بنیاد تعاون زندانیان باشند، برخی رویکردهای جدید هیئت مدیره بنیاد تعاون زندانیان را برشمرد و گفت: ملاک ما برای پیشرفت در امور این است که خود را به ابزار مقررات مربوط به حوزه کاری خودمان مسلح کنیم. در آخرین اصلاحیه اساسنامه بنیاد تعاون زندانیان که در سالهای اخیر به کرات مورد اصلاحات قرار گرفته، این آمده که بنیاد تعاون زندانیان برای اشتغال و حرفهآموزی، ایجاد خدمات فرهنگی و ورزشی و رفاهی برای زندانیان، کمک به معیشت خانواده زندانیان و آزادسازی زندانیان، ایجاد شده است. این موارد مهمترین مأموریتها و رسالتهای تشکیل بنیاد تعاون زندانیان ذکر شده است.
وی تصریح کرد: وقتی در سال 1315 کار برای زندانیان تشکیل شد، هیئت وزیران وقت در سال 1320 بنگاه تعاون، حرفهآموزی و صنایع زندانیان را تأسیس کرد که بعد از انقلاب نام آن تغییر کرد و تمام رسالتش همین است. این چارچوب اصلی است که برای بنیاد تعاون زندانیان دیده شده و اگر درآمدی هم از قِبَل سایر فعالیتهای این بنگاه حاصل میشود باید در تحقق این مأموریتها صرف شود.
گاهی فقط کارآفرینان از اشتغال زندانی سود میبرند
رئیس سازمان زندانها در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: برخی شرکتهایی در بنیاد تأسیس شدهاند که هیچ ارتباطی با مأموریتهای اصلی بنیاد ندارند. در بحث اشتغال باید هم کارآفرین سود ببرد و هم بنیاد منتفع شود و هم اینکه زندانی سود ببرد، اما الان گاهی دیده میشود که سود فقط برای کارآفرین است. او پول اجاره و عوارض و مالیات و آب و برق و گاز نمیدهد و محصولات خود را در بازار به نرخ متعارف بازار میفروشد اما به زندانی دستمزد متناسب را نمیدهد و گاهی زندانی بهاندازه کاری که انجام میدهد دستمزد نمیگیرد. نباید این فرصت برای کارآفرینان مهیا شود که مزد پرداختی آنها به اندازه کاری که از زندانی میکشند نباشد.
دستمزد زندانی شاغل باید افزایش یابد
وی تأکید کرد: دستمزد زندانیان در یکی دو سال اخیر افزایش یافته اما با رشد عرضه کالا و نرخ کالا هنوز فاصله دارد. از این رو متناسبسازی پرداختی به زندانیان باید مورد توجه بنیاد تعاون زندانیان باشد.
محمدی اظهار کرد: رویکرد جدید سازمان زندانها که باید در بنیاد تعاون زندانیان هم محقق شود، توسعه اشتغال صنعتیمحور است که پایدارترین نوع اشتغال است و بیشترین ظرفیت اشتغال زندانیان را دارد.
42 هزار زندانی شاغل داریم
وی افزود: الان 42 هزار زندانی شاغل داریم که در مقیاس زندانیان واجد شرایط کار، عدد مناسبی نیست هرچند با رشد اشتغال مواجه شدهایم. برای رشد جهشی اشتغال ناگزیر هستیم به سمت توسعه اشتغال صنعتیمحور حرکت کنیم تا هم زندانیان بیشتری را به خدمت بگیریم و هم دستمزد بیشتری به زندانیان شاغل بدهیم و هم پایداری اشتغال زندانیان را در پی خواهد داشت.
گردهمایی مدیران استانی و ستاد بنیاد تعاون زندانیان با موضوع بررسی سیاستهای توسعه اشتغال بازی روزهای 29 و 30 خرداد در محل مرکز آموزشی و پژوهشی منطقه 7 سازمان زندانها در حال برگزاری است. در این گردهمایی در مورد توسعه اشتغال زندانیان بحث و تبادل نظر میشود. بنیاد تعاون زندانیان مسئولیت حرفهآموزی، اشتغال زندانیان و کمک به امرار معاش خانوادههای آنان را بهعهده داشته و با در اختیار داشتن هزار واحد تولیدی، بالغ بر 40 هزار نفر از زندانیان را در داخل، پیرامون و بیرون از زندانهای کشور مشغول به کار کرده است.
این بنیاد در سال 1401 بالغ بر 5100 میلیارد ریال به عنوان حقوق و دستمزد به 390 هزار زندانی در طی یک سال که تحت پوشش بنیاد تعاون زندانیان در پوسته زندان، کارگاهها و پیرامون زندانها مشغول بهکار بودهاند پرداخت کرده است. این عدد در سال 1402 به 8480 میلیارد ریال افزایش یافت که رشدی 60 درصدی در پرداخت حقوق و دستمزد را نشان میدهد. این امر نشان از تلاش و کوشش مستمر بنیاد تعاون زندانیان در امر حرفهآموزی، اشتغالزایی و حمایت از امرار معاش خانواده زندانیان دارد.